|
10. Międzyosiowy mechanizm różnicowy typu TORSEN.
Mechanizm ten jest stosowany jedynie przez firmę AUDI gdyż posiada ona patent na ten mechanizm. Jak już wspomniałem jest to urządzenie czysto mechaniczne tzn. zasada działania opiera się całkowicie na mechanice. Na próżno w nim szukać układów i sterowania elektronicznego. Zamocowane jest w obudowie z aluminium i umiejscowione tuż przed tylną osią. Jest z nią zintegrowane. Modele aut, w których jest stosowne posiadają zmienione zawieszenie osi tylnej. Zmianom uległa belka osi tylnej, miejsce mocowania oraz wstawiono wzmocnienia by oś ta mogła sprostać przeniesieniu w sposób ciągły momentu obrotowego.
Pojazdy, w których zamocowany jest ten mechanizm nie różnią się zewnętrznie od innych modeli tej firmy a jedynie posiadają napis "QUATTRO". Z języka włoskiego oznacza on "cztery". Mechanizm ten spełnia dwie zasadnicze funkcje:
- Różnicowanie prędkości obrotowych każdej z osi;
- Rozdział momentu obrotowego na osie napędzane.
W układzie napędowym, w którym jest stosowany przez producenta jednostka napędowa umieszczona jest w osi podłużnej pojazdu. Z powodzeniem jednak może być stosowany w zblokowanych układach napędowych. Jest to możliwe dzięki umiejscowieniu go w pojeździe.
Jak zapewnia producent może być ono dowolnie modyfikowane i dostosowane do indywidualnych cech pojazdu. Mechanizm przenoszący moment obrotowy można scharakteryzować danymi takimi jak:
- Prędkość reakcji;
- Czas reakcji;
- Moment obrotowy, w którym występuje włączenie lub rozpoczęcie działania mechanizmu;
- Procentowy moment obrotowy, jaki może zostać przeniesiony przez mechanizm;
- Podział momentu obrotowego dokonywanego przez mechanizm;
- Maksymalny moment obrotowy, jaki może zostać przez mechanizm przeniesiony.
W przypadku tych danych producent rzadko udziela danych konstrukcyjnych bądź eksploatacyjnych. Na temat międzyosiowego mechanizmu różnicowego typu TORSEN informacje są szczątkowe. Znana jest szczegółowa budowa mechanizmu i odmiany, w jakich jest on produkowany. Dzieje się tak gdyż jako urządzenie czysto mechaniczne bez udziału obwodów elektronicznych TORSEN ma dobierane szczegółowe parametry podczas produkcji. Z informacji, które udało mi się zebrać dowiedzieć się można, że obecnie produkowane są cztery odmiany tego mechanizmu:
A - B
B - C
C - D
D - E
Nazewnictwo to wprowadził producent. Różnice między nimi polegają na rodzaju i ilości kół zębatych wykorzystanych do budowy tego mechanizmu. Mechanizm ten składa się z dwóch przekładni ślimakowych, które połączone są ze sobą za pośrednictwem kół zębatych typu "NIVEX". Sposób ich zazębienia i kąt pochylenia zębów w tym kole będzie wartością decydującą w wymienionych już parametrach. Na tym właśnie opierać się będą różnice pomiędzy modelami mechanizmu. Zauważyć można na rysunku również, w jaki sposób następuje rozkład sił w tym mechanizmie. Wyszczególnione są tam również :
- Opory tarcia;
- Siła napędowa;
- Moment obrotowy działający na mechanizm.
Zamierzeniem konstrukcyjnym jest by mechanizm jak najlepiej wykorzystywał napęd na wszystkie koła. Dlatego też rozdziela on moment obrotowy w trakcie normalnej jazdy w stosunku 50/50. Taki podział pozwala w pełni wykorzystać napęd na cztery koła. W razie poślizgu mechanizm może przekazać nawet 75 % momentu na oś, na której ten poślizg nie występuje.
Cały proces odbywa się bez ingerencji kierowcy i odbywa się bardzo szybko. Budowa mechanizmu jest dość skomplikowana. Wewnątrz znajduje się ok. 20 kół zębatych. Podział momentu zamieszczony jest na rysunku. Przedstawione schematy obrazują również rodzaje mechanizmów jak i istotę działania międzyosiowego mechanizmu różnicoweg
|