2. PROCEDURY POŻARNICZE.

Kolejność czynności od momentu zdarzenia do przyjazdu straży pożarnej na miejsce zdarzenia.

1. Numery alarmowe 998 lub 112.

2. Osoba dzwoniąca pod numer alarmowy łączy się z komendą główną PSP. (każde zgłoszenie jest nagrywane).

3. Dyżurny w KG PSP odbierając telefon (wezwanie) prosi o podanie:

• danych personalnych osoby zgłaszającej zdarzenie,
• numer telefonu z którego dzwoni,
• adresu, miejsca zdarzenia,
• jak największej ilości szczegółów dotyczących zdarzenia (np. stan poszkodowanych, ilość osób biorących udział w zdarzeniu, )

4. Dyżurny po odebraniu zgłoszenia rozpatruje w którym rejonie nastąpiło zdarzenie i która jednostka pożarnicza wyposażona w odpowiedni i specjalistyczny sprzęt potrzebny do zdarzenia ma najbliżej do miejsca zgłoszenia. Każda jednostka PSP ma przydzielony swój rewir działania po to, aby zaoszczędzić na czasie dotarcia do miejsca zdarzenia (nie dotyczy to przypadków wspierania innych jednostek pożarniczych podczas akcji).

5. Po zebraniu informacji dyżurny KG PSP informuje najbliższą jednostkę o zdarzeniu przekazując wszystkie otrzymane informacje.

6. Dyspozytor w danej jednostce odbierający zgłoszenia uruchamia sygnał dźwiękowy, oraz wyświetlacze umieszczone w jednostce na których wyświetlany jest numer pojazdu (pojazdów), który ma wyjechać do zdarzenia. Numer ten zależy od rodzaju pojazdu i wyposażenia jaki jest potrzebne do przeprowadzenia akcji. Przydział numerów jest z góry ustalony.

• Po 10 sekundach od włączenia alarmu zapalają się światła w jednostce strażniczej,

• Po 30 sekundach otwiera się brama wyjazdowa.

7. Odpowiedni sprzęt i strażacy wyjeżdżają do miejsca zdarzenia.

8. Po wyjeździe dowódca pojazdu sprawdza łączność podając:

• cel wyjazdu,
• miejsce wyjazdu (adres).

Podczas akcji ratowniczych na drogach publicznych musi być ścisła wzajemna współpraca wszystkich służb ratowniczych, a nie tylko jednostek PSP. Współdziałać powinny przede wszystkim służby policji, pogotowia ratunkowego, pogotowia energetycznego itp.
Zadysponowany samochód do akcji ratownictwa drogowego powinien udać się na miejsce zdarzenia, gdzie po przybyciu jego obsługa powinna:

• zabezpieczyć miejsce wypadku, kolizji poprzez ustawienie ostrzegawczych znaków drogowych, pachołków drogowych. W przypadkach ograniczonej widoczności umieszczenie ostrzegawczych lamp sygnalizacyjnych z żółtym światłem pulsacyjnym. Zabezpieczenie to ma na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym, ratownikom i osobom funkcyjnym w miejscu zdarzenia.

• podczas czynności zabezpieczających, inny wyznaczony przez dowódcę strażak – ratownik powinien rozpoznać miejsce i skutki wypadku i wyniki tego rozpoznania przekazać dowódcy.

• podczas czynności rozpoznawczych należy: wyłączyć pracujący silnik rozbitego pojazdu oraz rozłączyć instalację elektryczną i zabezpieczyć instalację paliwową.

• przystąpić do ratowania osób, przewożonego ładunku oraz pojazdu. Osoby uratowane przemieścić w bezpieczną odległość od miejsca zdarzenia, udzielić niezbędnej pomocy medyczno – sanitarnej i przekazać służbom medycznym.

Jeżeli na skutek katastrofy, wypadku drogowego osoby zostały uwięzione w pojeździe, użyć sprzęt ratowniczy będący na wyposażeniu lekkiego samochodu ratownictwa drogowego celem ich uwolnienia. Należy przy tym przestrzegać zasady aby osoba ratowana nie odniosła innych dodatkowych obrażeń, albo by nie powiększyć obrażeń już odniesionych na skutek wypadku. Ma to szczególne znaczenie gdy dla uwolnienia uwięzionych osób należy wybić szyby pojazdu, wycinać konstrukcję, czy odginać niektóre jego elementy. Również w przypadku ofiar katastrofy drogowej, komunikacyjnej należy te ofiary z pojazdu wydostać, przetransportować w oddzielne miejsce, zabezpieczyć je i przekazać służbom medycznym czy też policyjnym.

Po uratowaniu, ewakuacji, wyjęciu osób należy przystąpić do ratowania ładunku oraz zabezpieczenia pojazdu. Uratowany ładunek musi być zabezpieczony przed możliwością kradzieży przez osoby postronne, nie związane z akcją ratowniczą. Uratowany ładunek powinien być przekazany pod nadzór służbom policyjnym.

Jeżeli na skutek wypadku pojazd uległ zapaleniu, zorganizować i przeprowadzić akcję gaśniczą pamiętając, że w pojeździe mogą znajdować się osoby. Należy również pamiętać, że może nastąpić zwiększenie pożaru poprzez zapalenie się paliw, olejów, ładunków. Gaszenie takich pożarów wymaga dużej znajomości taktyki pożarniczej oraz umiejętności posługiwania się ograniczoną ilością środków gaśniczych.

Gdy wypadek spowodował wypadnięcie pojazdu z drogi, jego wywrócenie, po czynnościach ratowniczych osób, należy przystąpić do umieszczenia pojazdu na drodze, i do postawienia go na koła. Do tego celu należy wykorzystać wciągarki linowe samochodu ratowniczego, podręczny dostępny sprzęt, a gdy jest niemożliwe wykonanie tego zadania należy wezwać taki sprzęt, który temu zadaniu podoła.

Gdy akcja ratownicza odbywa się w nocy lub w warunkach ograniczonej widoczności, przed przystąpieniem do akcji ratowniczej należy oświetlić miejsce zdarzenia i akcji. Do tego celu wykorzystujemy sprzęt oświetleniowy będący na samochodach ratownictwa drogowego lub na jego wyposażeniu. Gdy takiego sprzętu brak, miejsce oświetlić sprzętem podręcznym i światłami drogowymi samochodu ratownictwa drogowego.

W przypadku wycieku paliwa, olejów, miejsca te należy zabezpieczyć i po przeprowadzeniu akcji ratowniczo – ewakuacyjnej osób, przystąpić do usuwania, neutralizacji tego paliwa, oleju. Wykonujemy te czynności przy pomocy dostępnych środków i materiałów stanowiących wyposażenie samochodu ratownictwa drogowego. Po przeprowadzeniu akcji ratowniczej osób, ładunku, pojazdu należy zapewnić drożność szlaku komunikacyjnego i przejezdność w miejscu zdarzenia.

Zdjęcie zabezpieczeń, oznakowania miejsca wypadku może nastąpić bezpośrednio po zakończeniu akcji ratowniczej, a przed odjazdem samochodu ratownictwa drogowego. Odjazd z miejsca akcji może nastąpić po wykonaniu wszystkich czynności ratownictwa drogowego, przekazaniu uratowanych osób, ofiar wypadku, ładunku, pojazdu odpowiednim specjalistycznym służbom medycznym, policyjnym, technicznym itp.

Po przyjeździe do miejsca stałego postoju pojazdu ratownictwa (do swojej jednostki) należy przeprowadzić obsługę pojazdu i sprzętu tak, aby pojazd był gotowy do następnej akcji. Obsługę pojazdu, sprzętu silnikowego i wyposażenia samochodu należy przeprowadzić przy uwzględnieniu dokumentacji technicznej sprzętu, pojazdu itp. Po wykonaniu obsługi pojazdu i sprzętu należy złożyć meldunek odpowiedniemu przełożonemu. Należy pamiętać o systematycznym uzupełnianiu paliwa, oleju oraz środków gaśniczych, sprzęt niesprawny, uszkodzony należy wymienić na inny pełnosprawny.

Uwalnianie poszkodowanego z pojazdu, który uderzył w stojący w rowie słup, w wyniku czego nastąpił wyciek paliwa ze zbiornika.

Definicje:

• GBA – samochód gaśniczy średni ze zbiornikiem wody i autopompą.

• SRt – samochód ratownictwa technicznego.

• Rota – jedna rota składa się z dwóch osób (podczas prowadzenia akcji jeden strażak musi być ubezpieczany przez drugiego) przodownika roty i pomocnika roty. Obsada pojazdu może składać maksymalnie z trzech rot.

Pora działania – noc

Użyte samochody – GBA – 5 osób, SRt – 3 osoby

Użyty sprzęt – wyciągarka stacjonarna, maszt oświetleniowy, pompa hydrauliczna, nożyco – rozpierak, zestaw łańcuchów, zestaw poduszek wysokociśnieniowych, przyssawka do szyb, nóż do pasów, lampy odblaskowe, taśma zabezpieczająca.

• oświetlenie terenu akcji,
• zabezpieczenie miejsca wycieku paliwa,
• wyważenie drzwi,
• wyciągnięcie szyby,
• obcięcie koła kierownicy,
• obcięcie mocowań fotela,
• przecięcie pasów bezpieczeństwa,
• wyciągnięcie poszkodowanego.

a) dowódca GBA i SRt udają się na rozpoznanie w wyniku którego ustalają:

• zagrożenie pożarem,
• stan poszkodowanego,
• możliwość wydobycia poszkodowanego,
• zasięg wycieku.

Rota SRt zabezpiecza teren akcji lampami odblaskowymi i taśmą zabezpieczającą. Rota GBA zabezpiecza teren akcji jednym prądem piany ciężkiej.

b) kierowca ratownik SRt oświetla teren akcji za pomocą stacjonarnego masztu oświetleniowego.

c) przewodnik ustawia pompę i uruchamia ją, dowódca rozwija węże ciśnieniowe i podłącza nożyco – rozpierak.

d) dowódca rozpiera drzwi, rozcina koło kierownicy, przodownik usuwa przednią szybę.

e) dowódca i przodownik odciągają kolumnę kierownicy za pomocą łańcuchów i poduszek wysokociśnieniowych.

f) dowódca przecina pasy bezpieczeństwa oraz przecina mocowanie fotela i wraz z przodownikiem wydobywają poszkodowanego na zewnątrz pojazdu.

g) wyciągnięcie pojazdu z rowu przy użyciu wyciągarki stacjonarnej.

Przykład postępowania podczas akcji z środkami chemicznymi.

Definicje:

• MSK – miejskie stanowisko kierowania.
• KAR – kierownik akcji ratowniczej.
• PSK – powiatowe stanowisko kierowania.

W ramach realizacji podstawowych zadań pierwszy przybyły na miejsce zdarzenia niespecjalistyczny zespól ratowniczy, oznaczający zastęp lub zastępy ratowniczo – gaśnicze, powinien:

• rozważnie zbliżyć się do miejsca zdarzenia,

• unikać kontaktu z rozlewiskami, chmurą gazową, oparami, dymem,

• dostosować działania do potrzeb oraz możliwości sił i środków,

• bezwzględnie przestrzegać zasad ochrony dróg oddechowych oraz skóry,

• we wszystkich podejmowanych działaniach uwzględniać bezpieczeństwo osób znajdujących się w otoczeniu zdarzenia i ratowników,

• podjąć próbę rozpoznania zagrożenia w oparciu o oznakowanie, wywiad z kierowcą lub konwojentem, na podstawie dokumentów które powinien posiadać kierowca, na podstawie spostrzeżeń wizualnych,

• bezzwłocznie złożyć meldunek z rozpoznania na miejscu zdarzenia do MSK i dysponować siły i środki uzupełniające oraz (według potrzeb) środki neutralizująco – sorbentowe (słoma, trociny, wapno, worki, itp.),

• zamknąć wyznaczoną wstępnie strefę niebezpieczną, przyjmując minimalną odległość 50 m od uszkodzonego obiektu,

• w razie potrzeby ostrzegać zagrożonych mieszkańców, przyjmując wstępnie minimalną strefę ostrzegania i ewakuacji 300 m od miejsca zdarzenia,

• w razie potrzeby zorganizować zaopatrzenie wodne,

• zabezpieczyć teren zdarzenia przed dalszym rozprzestrzenianiem się substancji niebezpiecznej, między innymi poprzez uszczelnienie wszelkiego rodzaju studzienek, otworów, kanałów, wykonanie wałów ochronnych itp.

Zakres wykonywanych czynności uzależniony jest od możliwości operacyjno – technicznych i wyszkolenia zespołu ratowniczego, który pierwszy przybył na miejsce zdarzenia. Każde rozpoznanie, niezależnie od jego rezultatów, musi się kończyć krótką analizą, podjęciem decyzji przez KAR i złożeniem meldunku do PSK.